منو
امروزه اسکنرهای داخل دهانی تنها به عنوان دستگاهی جهت ثبت دقیق سه‌بعدی دندان‌ها و لثه‌های اطراف آنها نمی باشد بلکه به کمک نرم‌افزارها و توانمندی‌های متعدد آن میتوان در تشخیص و چگونگی طرح درمان نیز از آنها استفاده نمود. شاید در ابتدا شما متقاضی خرید یک اسکنر جهت جایگزینی با روش قالبگیری کانونشنال باشید و توانمندی‌های دیگر آنها مد نظر نباشد. همانطور که در انتخاب یک خودرو داشتن آپشن‌های متعدد سبب افزایش قیمت آن می‌شود، در خرید یک اسکنر داخل دهانی نیز توانمندی‌های نرم افزاری آنها سبب افزایش قیمت و همین طور کارآمدی اسکنرها خواهد شد.
در این مطلب سعی شده است توانمندی‌های اسکنر داخل دهانی به صورت مقایسه‌ای بررسی و برای شما توضیح داده شود تا بتوانید آگاهانه اقدام به خرید آن نمایید.
مطمئنا در انتخاب خودرو بعضی توانمندی‌ها مانند موتور خودرو، شتاب، هوشمندی مثل کروز کنترل، مسیریابی، کیسه هوا و … می‌توانند جزو اولویت‌های اول شما باشد، اما در انتخاب اسکنرها کدام موارد باید جزو اولویت اول شما باشد و اهمیت بیشتری دارد و کدام توانمندی‌ها می تواند در پروسه درمان کمک کننده باشند؟ به عنوان مثال زمانی که شما کار ارتودنسی انجام میدهید داشتن توانمندی نرم افزاری Patient Simulation و یا Patient Monitoring می‌تواند بسیار با ارزش باشد.
اولین هدف شما از خرید یک اسکنر داخل دهانی انجام یک قالبگیری دقیق و سریع میباشد که جزو اصلی‌ترین کار یک اسکنر بوده و امتیاز بسیار بالایی دارد.
از نکات مهم در خرید یک اسکنر داخل دهانی Ai، Flow، Speed، Accuracy و Tracing می باشند. اگر اسکنر داخل دهانی دقت (Accuracy) کافی و سرعت (Speed) مناسبی نداشته باشد هنگام حرکت اسکنر از روی سطوح، برداشت اطلاعات به خوبی انجام نمی شود و مجبور به حرکت های مجدد بر روی آن سطوح می شویم (Flow). همچنین اسکنر باید قادر به تشخیص بافت‌های مزاحم در هنگام اسکن و یا بعد از آن شده و بتواند آنها را حذف کند (Ai)، و یا در صورت قطع عملیات اسکن توان تشخیص موقعیت جدید اسکنر در نواحی اسکن شده را داشته باشد و بتواند تصاویر را به درستی کنار هم قرار دهد (Tracing).
تمام موارد ذکر شده در ردیف اول اولویت ما در انتخاب یک اسکنر بوده و بالاترین امتیاز را دارد که در صورت نداشتن این امتیازات، اسکنر مورد نظر نمره مناسبی برای خرید دریافت نخواهد کرد.
تنظیم خودکار نور بر اساس نور محیطی.
هوش مصنوعی در حین اسکن.
پردازش پس از اسکن (Post Processing) و فیلتر کردن (Filtering) پس از اسکن.
قابلیت فیلتر کردن متریال‌ها و رنگ‌های انتخابی.
هوش مصنوعی در کیس‌های بی‌دندانی.
حداکثر سرعت اسکن پشتیبانی شده توسط اسکنر.
مقدار بزرگی محدوده اسکن در محورهای X و Y.
مقدار بزرگی محدوده اسکن در عمق (محور Z).
تعداد فریم بر ثانیه (Frames Per Second) پشتیبانی شده توسط اسکنر.
رزولوشن اسکن پشتیبانی شده توسط اسکنر.
میزان برداشت اطلاعات از سطح دندان.
میزان برداشت اطلاعات از سطح لثه.
میزان برداشت اطلاعات از سطح متریال‌های فلزی (سطوح براق).
میزان برداشت اطلاعات از سطح سرامیک (متریال‌ها با شفافیت و عبور نور مختلف).
میزان برداشت اطلاعات از سطح متریال‌های پرکردنی.
قدرت ردیابی و گم نکردن در سطح دندان.
قدرت ردیابی و گم نکردن در سطح لثه.
قدرت ردیابی و گم نکردن در سطح اسکن-بادی‌ها در کیس‌های فول-موس (Full-Mouse).
قدرت وصل کردن (Stitch) تصاویر دریافتی در باکال-لینگوآل (Buccal-Lingual).
قدرت رفع اشکال و حذف عوامل مزاحم مانند بلیدینگ (Bleeding)، تیکه‌های غذا، و هر عامل اضافه دیگر در نواحی حساس پس از اسکن مجدد بعد از پاکسازی آنها.
نزدیک بودن میانگین اسکن‌ها به یک‌دیگر (میزان تکرارپذیری و دقت).
نزدیک بودن میانگین اسکن‌ها به مدل‌های آنها در واقعیت (میزان درستی).
میزان درستی در Positional Implant در یک بریج Short Bridge.
میزان درستی در Positional Implant در یک بریج Long Bridge.
میزان درستی در کیس فول-موس به همراه دندان (Full-Mouse with Teeth).
میزان درستی در کیس بی‌دندانی (Edentulous).
در این طبقه‌بندی و امتیازات که از نظر اهمیت شامل سه ردیف میباشد امتیاز نهایی یک اسکنر با داشتن حداکثر توانمندی‌ها شامل ۱۰۰ امتیاز است که ردیف اول، پنجاه درصد امتیاز یک اسکنر داخل دهانی را تشکیل میدهد.
بسیاری از اسکنرها نمیتوانند سطوح فلزی براق را به خوبی اسکن کنند و یا در اسکن از لثه‌ها و بافت‌های نرم نقطه ضعف دارند که مطمئناً نمیتوانند امتیاز کاملی را در قسمت Flow یک اسکنر کسب کنند.
شاید در اسکن‌های انجام شده به کمک اسکنرهای مختلف، دقت یک اسکنر قابل مشاهده نباشد اما در چالش‌های کلینیکی ساخت پروتزهای اسکروتایپ در ایمپلنت‌ها به خوبی خود را نشان میدهد. چنانکه نمیتوانید مقاله‌ای را پیدا کنید که ساخت پروتزهای اسکروتایپ فول ماوس (Full-Mouth) با اسکنرهای داخل دهانی را صد در صد موفقیت آمیز اعلام کرده باشد که این به دلیل دقت اسکنرهای داخل دهانی می باشد. البته در این رابطه تحقیقات بسیار جامع و کلینیکالی به وسیله اینجانب و تیم پرتلاش ما (Digital Dental Solutions) انجام گردیده است که به زودی در مجله‌های معتبر دنیا به چاپ خواهد رسید. نداشتن دقت کافی در سطوح مختلف که در داخل دهان با آن مواجه هستیم می‌تواند داده‌های ما به نرم افزار را با خطای نهایی در ساخت محصول مواجه کند. بنابراین اهمیت دقت یک اسکنر، در زمان تحویل کار نهایی خود را نشان میدهد زیرا هیچ دندانپزشکی دوست ندارد پروتز نهایی طراحی شده خود به خوبی در محل ننشیند.
موضوع سرعت یک اسکنر به حدی دارای اهمیت میباشد که هم برای بیمار هم برای دندانپزشک هزینه بر بوده و زمان Chairside دندانپزشک را تعیین می‌کند. از آنجا که این زمان با درآمد نسبت عکس دارد بنابراین کوتاه شدن زمان Chairside علاوه بر راحتی بیمار سبب افزایش در آمد نیز خواهد شد. تحقیقاتی که توسط اینجانب و تیم ما (Digital Dental Solution) انجام گردیده است زمان برگشت سرمایه در خرید یک اسکنر را برای شما نشان میدهد. چنانکه کاهش زمان اسکن کردن نسبت به قالبگیری کانونشنال و متریال مصرفی کمتر سبب صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود و میزان این هزینه سبب برگشت سرمایه خرید اسکنر به شما خواهد شد. چنانکه حتی با داشتن یک مریض در روز برای انجام اسکن، ممکن است طی مدت کمتر از شش ماه کل هزینه انجام شده بابت خرید اسکنر به شما برگشت کند.
ردیف دوم توانمندی‌های اسکنر داخل دهانی از نظر اهمیت شامل موارد زیر میباشد که در مجموع سی درصد از امتیاز یک اسکنر است.
باز: میتوان از این سیستم خروجی (Export) گرفت، همچنین میتوان از سیستم‌های دیگر نیز فایل وارد (Import) کرد.
نیمه‌باز: تنها میتوان از این سیستم خروجی (Export) گرفت، ولی نمی‌توان از سیستم‌های دیگر فایل وارد (Import) کرد.
بسته: این سیستم تنها قادر به ادغام‌شدن با سیستم‌های کمپانی خود را دارد و نمیتواند خروجی (Export) دهد یا فایل وارد (Import) کند.
نرم‌افزار دارای امکانات کمی میباشد.
نرم‌افزار دارای امکانات بسیاری میباشد.
تعداد اَپ‌های نرم‌افزار اسکن؛ هرکدام از اَپ‌ها، یک‌چهارم امتیاز دارند. حداکثر امتیازات ۱ میباشد.
پشتیبانی از نرم‌افزار CAD در اسکنر مانند کشیدن مارجین و…
قیمت پیشنهاد شده توسط سازنده (Manufacturer’s Suggested Retail Price)، قیمتی است که سازنده تعیین می‌کند و انتظار دارد که خرده فروشان به آن وفادار بمانند.
متریال‌های مصرفی موردنیاز توسط اسکنر مانند تیپ‌ها و…
مقدار زمان برگشت سرمایه (Return on Investment) اسکنر.
نوع اشتراک اسکنر.
زمانی که شما اسکنر را می‌خرید، نیازی به خرج هزینه دیگری ندارید و اسکنر به طور کامل در اختیار شماست.
شما تنها برای آپدیت‌های بزرگ نرم‌افزاری (Major Update) با قابلیت‌های جدید نیاز به خرج هزینه دارید.
شما برای استفاده از اسکنر و نرم‌افزار آن مجبور به خرج هزینه می‌باشید.
نوع فضای ابری اسکنر.
فضای ابری به صورت کاملا رایگان و بی‌نهایت در اختیار شما میباشد.
فضای ابری به صورت محدود و یا کاملا قفل بوده و نیاز به خرید آن میباشد.
اسکنر دارای فضای ابری نیست.
مقدار وزن اسکنر و کمتر خسته کردن دست‌ها.
راحت بودن اسکنر در دست‌ها، بعلاوه همراه داشتن دکمه(ها) برای کنترل از راه دور نرم‌افزار بر روی بدنه اسکنر.
سایز و میزان بزرگی تیپ‌های اسکنر.
Open/Close بودن یک اسکنر از نظر ارسال و دریافت فایل دارای اهمیت زیادی می باشد. همانطور که می‌دانید هیچ اسکنری نمیتواند فایل خروجی اسکن داخل دهانی یک اسکنر دیگر را دریافت و بر روی آن فایل، پروسه اسکن کردن را ادامه دهد و تنها با فایل تخصصی خود می‌تواند پروسه اسکن انجام شده قبلی را ادامه دهد. حال در بعضی موارد نگهداری اسکن انجام شده به وسیله یک اسکنر در پرونده اسکنر دیگر شاید برای ما مهم باشد که در این صورت بعضی از اسکنرها مانند Medit می‌توانند اسکن‌های مربوطه را دریافت و حتی در Appهای خود پردازش کنند.
بعضی از اسکنرها مثل Dentsply Sirona حتی در ارسال فایل اسکن شده دارای محدودیت بود اما در آخرین ورژن نرم افزار اسکنر علاوه بر فایل STL میتوان فایل PLY هم خروجی گرفت. البته باید دقت کنید که بسیاری از توانمندی‌های اسکنر سیرونا بعد از خرید دستگاه یا در صورت تقاضای شما در هنگام خرید با قیمت بسیار بالاتر قابل دریافت است.
فایلهای خروجی اسکنرها در نرم‌افزارهای CAD مورد استفاده قرار می‌گیرند و مهم‌ترین آنها نرم افزارهای 3Shape و Exocad می‌باشند. لازم است بدانید فایل STL یک فایل تخصصی نبوده و بسیاری از مشخصات مثل رنگ، ترانسلوسنسی و تکسچر را دارا نمی‌باشد اما فایلی مانند PLY و OBJ دارای این اطلاعات بوده و به صورت رنگی می‌باشند.
شارژ ماهانه یا سالانه یکی دیگر از مواردی است که دارای اهمیت میباشد و شما با آن سر و کار دارید، به طوری که بعضی از اسکنرها بدون نیاز به شارژ و بعضی ها نیاز به شارژ سالانه دارند، مانند 3Shape و بعضی دیگر از اسکنرها برای آپدیت های نرم‌افزاری بزرگ (Major Update) نیاز به شارژ دارند مانند Dentsply Sirona.
باید بدانید که بعضی از اسکنرها مانند 3Shape در صورت پرداخت نشدن شارژ سالیانه حتی عملیات اسکن را نیز انجام نمی‌دهند و بی استفاده میشوند. لازم به ذکر است که پرداخت شارژ فقط مختص به اسکنر نمی‌باشد، بلکه داشتن Cloud جهت ذخیره فایلهای اسکن شده در فضای ابری، ارتباط با لابراتوار، همکاران و بیماران نیز می‌تواند نیاز به شارژ داشته باشد و یا دارای محدودیت باشد.
توانمندی های نرم‌افزار یک اسکنر بسیار مهم بوده و ما را قادر میسازد تا در هنگام اسکن، بسیاری از اطلاعات دندان و لثه‌ها را آنالیز شده داشته باشیم؛ به عنوان مثال قابل مشاهده است که آیا تراش داده شده برای بریج و کراون دارای آندرکات است یا نه. همچنین قادر هستیم قسمتی از اسکن انجام شده را قفل کرده و قسمت دیگر را مجدد اسکن نماییم. این مورد هنگامی که بعد از کنترل بلیدینگ (Bleeding) یک ناحیه اقدام به اسکن می‌کنیم و در پایان کار قسمتی به جز محل مارجین که بلیدینگ مزاحم است می تواند کمک کننده باشد و میتوان مارجین‌های اسکن شده در هنگام کنترل بلیدینگ را قفل (Lock) کرده و قسمتی که مد نظر میباشد را مجدد اسکن نمود و بسیاری از توانمندی‌های دیگر یک نرم‌افزار که برای ما بسیار اهمیت دارد.
اهمیت قیمت خرید یک اسکنر نیز بسیار مهم بوده و مسئله بازگشت سرمایه مطرح می‌شود که اسکنر مورد نظر با توجه به قیمتی که دارد آیا توانمندی خاص آن سبب افزایش سرعت بازگشت سرمایه می‌شود و آیا در فیلد کاری مطب برای درآمدزایی موثر است یا خیر، و بسیاری از مطالب دیگر که در این بحث وارد جزئیات آن نمیشویم.
موضوع دیگر ارگونومی بودن یک اسکنر میباشد که آیا اسکن کننده با توجه به محدودیت‌های باز کردن دهان و نقاط خلفی، قادر به انجام مانورهای لازم داخل دهان میباشد یا خیر. همچنین اندازه تیپ اسکنر و سنگینی آن نیز برای اسکن کننده مهم می باشد چنانکه شاید به همین دلیل اسکنری مانند Primescan با تمام توانمندی‌هایی که دارد به خاطر وزن زیادش جزء انتخاب‌هایتان نباشد.
اما توانمندی‌های دیگری هم ممکن است برای کاربر اسکنر مهم باشد که نداشتن این توانمندی‌ها مانند دو ردیف اول در انتخاب اسکنر دارای اهمیت نمی‌باشد از این رو این توانمندی‌ها در ردیف سوم این جدول ارزشیابی اسکنرها مطرح میشوند.
قابلیت ارتباط با لابراتوآر.
قابلیت ارتباط با بیماران.
بی‌سیم بودن اسکنر.
مقدار شارژدهی باتری؛ برای امتیاز کامل، باتری باید ۵ بیمار را پوشش دهد.
تشخیص پوسیدگی اینترپروگزیمال (Interproximal).
تشخیص پوسیدگی سطح دندانی.
قدرت تشخیص رنگ دندان.
قدرت تشخیص رنگ عاج دندان.
بدون نیاز به کالیبراسیون (Calibration) رنگ (Color).
بدون نیاز به کالیبراسیون (Calibration) دقت (Accuracy).
شاید توانایی تشخیص رنگ (Color Detection) در اسکنرها مانند دستگاه‌های آنالیز رنگ مثل VITA EasyShade خیلی دقیق نباشد اما یک توانمندی است که به دندانپزشک در تعیین رنگ کمک می‌کند. همچنین تعیین رنگ مینا و عاج دندان نیز به کمک بعضی از اسکنرها امکان پذیر است و طبق تحقیقات مختلف ارزش کلینیکال دارد.
از دیگر توانمندی‌هایی که بعضی از اسکنرها دارا می‌باشند تشخیص پوسیدگی‌های سطحی (Caries Detection) و حتی بین دندانی است که با استفاده از نور فلورسنس (Fluorescence) یا اینفرارد (Infrared)، پوسیدگی‌های موجود تشخیص داده می‌شود که در ثبت پرونده بیمار در شروع درمان‌های دندانپزشکی دارای اهمیت میباشد و این توانمندی در تحقیقات اپیدمیولوژی نیز دارای ارزش فراوانی است.
هم اکنون اسکنرها برای راحتی بیشتر و افزایش قدرت مانور اسکن کننده ممکن است به صورت Wireless طراحی شده باشند که جابه‌جایی از یک یونیت به یونیت دیگر و حتی از یک سیستم به سیستم دیگر در اتاقی دیگر را ممکن میسازد مانند TRIOS5 کمپانی 3Shape که در آخرین مدل اسکنر ساخته شده خود روی این توانمندی مانور بالایی داده است.
ارتباط با بیمار (Communication) جهت نهایی کردن طرح درمان و یا ارسال کار به لابراتوار جهت ساخت محصول نهایی سبب راحتی و صرفه‌جویی هزینه‌های ارسال و دریافت کار بر خلاف روش‌های کانونشنال می‌شود. همچنین ارسال تصاویر سه‌بعدی اسکن برای بیمار، دیدن جزئیات اشکالات موجود در دهان توسط خود بیمار، در جریان قرارگرفتن از طرح درمان مد نظر و همچنین دیدن درمان نهایی آن هم به صورت سه بعدی سبب تاثیرگذاری بیشتر و Motivate کردن بیمار جهت انجام درمان و جلب اعتماد بیمار می‌شود.
تمام اسکنرها از نظر تنظیم تشخیص رنگ و دقت توسط کمپانی، کالیبره (Calibration) شده و بعد از کنترل کیفی به بازار ارائه میشوند اما بسیاری از اسکنرها به صورت دوره‌ای نیاز به کالیبره داشته و به همین دلیل پیغام‌هایی روی صفحه کاربر ظاهر می‌شود و زمان کالیبره را به کاربر اطلاع میدهد بنابراین این شاخص می‌تواند جزو امتیازهای منفی اسکنرها باشد. البته بعضی از اسکنرها به علت ثابت بودن اپتیک سیستم بر روی بدنه در اثر حرکت‌های روزانه نیاز به کالیبره نداشته و فقط در شرایط ضربه شدید نیاز به بررسی آن هم به وسیله کمپانی و یا مراکز مجاز میباشد.
این مشخصات گفته شده در کل بیست درصد امتیاز یک اسکنر را مشخص می‌کند. چنانکه در این امتیاز دهی بالاترین توانمندی‌ها در هر شاخص می‌تواند کامل‌ترین نمره را دریافت کند که خود سبب شده است که یک اسکنر نتواند به تنهایی تمام امتیازات را کسب کند بنابراین یک اسکنر هیچگاه به امتیاز 100 نخواهد رسید.
اما در انتها برای بعضی توانمندی‌های منحصربه‌فرد اسکنرهای موجود امتیازهایی در نظر گرفته شده تا در این طبقه‌بندی اسکنرها آن توانمندی‌ها نادیده گرفته نشود.
مثلا توانمندی Crown Fit که یک APP در نرم‌افزار اسکنر MEDIT میباشد و قادر است نشستن یک کراون (Crown) را به طور دقیق بررسی نماید. به این صورت که کراون ساخته شده توسط میلینگ به وسیله اسکنر اسکن شده و سپس با فایل طراحی شده مقایسه می شود و اشکالات ننشستن پروتز به علت طراحی، میلینگ و سینتر (Sintering) را می توان بررسی نمود که برای این توانمندی باید به صورت Extra امتیازی را در نظر گرفت.
و یا دریافت گزارش بعد از انجام اسکن کامل فک به کمکهوش مصنوعی یکی از توانمندی‌هایی است که در اسکنر Aoralscan کمپانی SHINING 3D دیده می‌شود و شما به صورت آنلاین می‌توانید گزارش کاملی از وضعیت دندان‌ها و لثه‌های بیمار به کمک هوش مصنوعی داشته باشید.
امتیازات اضافی در نظر گرفته شده بعد از امتیاز ۱۰۰ به اسکنر ها کمک می‌کند تا جایگاهی درخور و شایسته سازنده اسکنر و نرم‌افزار خود در بین صدها اسکنر ارائه شده در بازار داشته باشند.
داشتن امکانات دیجیتال جزو جدانشدنی آینده دندانپزشکی بوده و نرسیدن به این مرحله، دندان‌پزشکان را درگیر درمان‌های سنتی کرده و سبب عدم دسترسی به درمان‌هایی با تهاجم کمتر و دقت بالاتر شده و زمان کار دندانپزشک را کنار یونیت افزایش خواهد داد.
«حتی امروز دیر است»، امکانات و علم خود را به روز و از درمان‌های خود لذت ببرید. همه ما دندان‌پزشکان در درمان‌های خود اشتباهاتی داشته و داریم که میتوان به کمک تکنولوژی، این اشتباهات را کاهش داد و با جلب بیشترین درصد رضایت بیماران، آرامش و لذت کار را حس خواهیم کرد.
دکتر علیرضا رضایی پس از فارغ التحصیلی در رشته دندانپزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۷۸، اقدام به فراگیری علوم روز دندانپزشکی دنیا به ویژه در حوزه ایمپلنت‌های دندانی نمودند. دکتر علیرضا رضایی علاوه بر گذراندن دوره‌های آموزشی داخل کشور، با حضور در دوره‌های متعدد خارج از کشور موفق به کسب عناوین و گواهینامه‌های معتبر دندانپزشکی در حوزه ایمپلنت و زیبایی گردیدند…
